Yıldırım Beyazıt - Tarihi Kişilikler

Yıldırım Beyazit

Babası Sultan Birinci Murad' ın tahta çıktıgı 1360 yılında doğmuştur. Gülçicek Hatun annesidir.14 yıl tahtta kalmıştır. 29 yaşında padişah olmuştur.

Sultan Bayezit' in Anadolu Birliğini Sağlaması

Birinci Murat' ın vefat etmesi ile Karamanoğulları fırsat bularak Osmanlı topraklarına saldırdı. Bu saldırı karşısında sert ve kökten bir karar alan Bayezit. Tahtta çıkan Bayezit rakiplerini bertaraf etti ve kontrolü sağladı. Karamanoğulları ile birleşen Batı Anadolu Beylikleri oldu. Bizans bu durumdan yararlanarak Selanik'i geri aldı. Batı Anadolu Beylikleri çok büyük alanları işgal etti. Yıldırım Bayezit Sırp kralının oğlu Stephan Lazarevic ile anlaşarak onu vasali yaptı ve Anadolu Beyliklerinin üzerine yürüdü. Rumeli'den çıktıktan sonra fırsat bulan ayaklanma Üsküp ahalisi denemesi yaptı. Ancak 1391 yılında Paşa Yiğit Bey tarafından fethedildi.

Yıldırım Beyazıt Döneminde Osmanlı - Bizans İlişkileri

Birinci Kosova Savaşı zaferinden sonra savaş alanını gezen Sultan Birinci Murat bir Sırp tarafından öldürülmesi ile tahtan çıkan Yıldırım Beyazıt merkeziyetçi bir devlet kurma girişiminde bulundu.

Yıldırım Beyazıt'ın Osmanlının başına geçmesi sonrası Bizans üzerinde Osmanlı baskısı iyice arttı. Yıldırım Beyazıt'ın ilk ülküsü Anadolu Beyliklerini tarih sahnesinden silip İstanbul'un fethi ve İstanbul'u İslam İmparatorluğu'nun başkenti yapmaktı.

1394 yılında İstanbul'u sıkı bir biçimde kuşatan Yıldırım Beyazıt ve Türk akıncıları Mora'yı Osmanlı topraklarına katıyordu.

Yıldırım Beyazıt Fırat'tan Tuna'ya arasında İmparatorluğunu ilan etmek üzereydi. Yıldırım Beyazıt Karamanoğulları ve Kadı Burhaneddin Beyliklerini Osmanlı'ya kattıktan sonra İstanbul kuşatmasına başladı. Yıldırım Beyazıt bu çaba içerisinde iken Anadolu'da hakları olduğu iddia eden Timur tarafından durduruldu. Ankara Savaşı'nda Yıldırım Beyazıt esir düştü Osmanlı Devleti parçalanarak şehzadelerin taht kavgaları meydana geldi. Fetret Devri yaşayan Osmanlı nedeniyle Bizans'ın yaşam süreci biraz daha uzadı.

Yıldırım Beyazıt Döneminde Osmanlı'nın Yunanistan'daki Hareketleri

Yıldırım Beyazıt zamanında Teselya Osmanlı Devleti topraklarına katıldı. İkinci Manuel ve Mora despotu Osmanlı Devleti himayesi altında olmayı reddettiler. Bundan dolayı Yıldırım Beyazıt Yenişehir ovasına girdi ve Köstem nehri boyunca Sırp unsurlarını temizledi. Daha sonra bu bölgeyi Evrenos Bey'e bıraktı . Evrenos Bey' in oğlu Barak Bey Fenar şehrini fetih etti.

Sultan Bayezit' in Anadolu 'da Yaptığı Hareketler

Anadolu'ya geçen Yıldırım Bayezıt Batı Anadolu'daki Saruhan, Aydın, Menteşe, Hamit, Germiyan beyliklerini Osmanlı idaresi altına aldı.1390 yılında Karamanoğullarına karşı sefer hazırlığı yapan Bayezıd, Beyşehir'i aldı. Konya'yı kuşattı. Lakin Candaroğlu Süleyman Bey ile Kadı Burhaneddin Osmanlı topraklarına girince kuşatmayı bırakıp Karamanoğulları ile bir anlaşma yaptı. 1397 yılında Avrupa'daki durumu sağlama alan Bayezit, Karamanoğlu Alaeddin Bey'in ordusu Akçay'da mağlup etti. Aladddin Bey kaçarak Konya kalesine sığındı. Kaleye giren Osmanlı kuvvetleri Alaeddin Bey'i idam etti. Bunun sonucunda Konya - Karaman toprakları kontrol altına alındı. Kadı Burhaneddin'in hakim olduğu topraklar kontrol altına alındı. Osmanlı güçleri Memlük topraklarına girerek Malatya' ya kadar ilerledi.

Sultan Bayezit'in Balkanlar'da Yaptığı Hareketler

Yıldırım Beyazıt

Batı Anadolu'da hakimiyet kurduktan sonra Balkanlara el atan Bayezıt, Balkan Prensleri ve Palaologosların sadakatini ölçmek için Serez'de topladı. Fakat Theodoros ve Manuel bu teklife sıcak bakmadı ve Theodoros Mora'ya Manuel İstanbul'a kaçtı. Bayezit Selanik'i tekrar ele geçirdi. Teselya'da bazı bölgeler alındı.1394 yılında İstanbul' u kuşatma altına Bayezit güç durumda kalan Bizans halkına denizden ulaştırılan yardımlara engel olamadı ve kuşatma sekiz yıl sürdü. Babasının suikaste uğraması sonucu tahtta çıkan Yıldırım Beyazıt. Balkanlar'da başlayan Türk akınları Makedonya, Sırbıstan, Arnavutluk, Bosna'ya kadar devam etti.
Yıldırım Beyazıt, Üsküp'ü almak için Paşa Yiğit Bey'i görevlendirdi.

Sultan Bayezit ve Haçlı Ordusu Arasında Geçen: Niğbolu Savaşı

Osmanlı kuvvetleri 1395 yılında Macaristan'da Salankamen, Krasova, Titel, Beckerek, Tımışvar, Mehadiye gibi kaleleri kontrol altına aldı. 1395 yılında Niğbolu'daki savaşta Kral Şişman öldürüldü.Osmanlının bu hareketlerinden rahatsız olan Hristiyan alemi bir Haçlı seferi düzenleme kararı aldı. Fransa 10.000 kişi, Almanya 6.000 şövalye bu seferi destekledi. Venedikliler gemi sağlama sözü verdiler. Cenevizliler ise adalardaki deniz yolunu tuttu. Haçlı ordusu 1396 Temmuz'da Budin'de toplandı. Eflak prensi Mirçea 10.000 kişilik bir orduyla bu seferi destekledi. Sigismund ise 60.000 kişilik bir ordu kurdu. Lehistan, Bohemya, İngiltere, İspanya, İtalya'dan gelme küçük birlikler ile Haçlı ordusu 100.000 kişi olduğu tahmin edilmekte. Bunu duyan Yıldırım Bayezit derhal kendi kuvvetleri ile Tuna boyuna yürüdü. Haçlı seferini düzenleyen kuvvetler Türkleri Balkanlardan atmak ve hatta Kudüs'e kadar ilerlemek gibi bir hayalin içindeydiler. Bu kuvvetler Rahova'daki küçük Türk garnizonunu ezdikten sonra Niğbolu'ya geldi. Tuna'ya yüksekten bakan bir tepede bulunan Niğbolu önemli bir yerdi. Önce Fransızlar harekete geçti ve Osmanlı ordusuna üstünlük kuramadı komutanları Jean esir düştü. Diğer Haçlı kuvvetleri dağıldı. Sigismund ilerlemeye çalıştıysa da geri püskürtüldü , kaçmak zorunda kaldı. Bu başarılar sayesinde İslam dünyasında sultan unvanını kazandı.

Sultan Bayezit'in Merkezi Devlet Çalışmaları

Merkezi devlet sistemini kurdu. Tahrir, vergi sistemi, idareyi doğrudan hanedan tarafından yürütülmesini gerçekleştirmeye çalıştı. Önemli görevler doğrudan kendisine bağlı, kul asıllı kimselere verildi. Başına buyruk hareket eden uç beyleri, yerli hanedanlar, Türkmen beyleri kontrol altına alındı. Böylece imparatorluğun temelleri atılmış oldu.Antalya üzerinden Mısır ve Hindistan'a bağlanan ticaret, Amasya - Tokat'tan İran'a uzanan ipek yollarını denetim altına aldı. Bursa ve Edirne gibi şehirlerde ticari etkinlikler çoğaldı. Uluslararası ticaret başladı.

Sultan Bayezit ve Timur

1399 yılında Bayezit İstanbul kuşatmasını çok sıkı bir hale getirmişti ve şehir heran düşebilirdi.Fakat doğuda beliren bir güç İstanbul'un imdadına yetişti. Çubuk Ovası'nda yapılan savaşı kaybederek sonuca dayanamayarak vefat etmiştir. 9 mart 1403 yılında Akşehir'de vefat eden Yıldırım Beyazıt'tan sonra Anadolu' da kaos çıkmış devlet otoritesini kaybetti.

Timur ve Beyazıt

Gözünü batıya çeviren Timur Erzincan'a girdi ve ardından Sivas'a saldırdı. Buranın Osmanlı himayesinde bulunuşu olayı dramatik bir olaya çevirdi. Diğer Anadolu Beyleri gibi kendisine biat etmesini istiyordu.

Timur Malatya ve Halep'i aldı. Hama ve Hums şehirlerine saldırdı. Bayezid ise Erzincan üzerine yürüdü. Timur asker gönderdiğinde Osmanlı kuvvetleri ile karşılaştı. Bayezid'in üstüne yürümeye karar verdi. 1402 yılında Mardin' den sefere başladı. Sivas'a tekrar girdi.İki taraf 28 temmuz 1402 Ankara yakınında Çubuk ovasında karşı karşıya geldi. Bayezid topladığı kadar büyük bir ordu ile geldi. Sırplar ve kendi ogulları yanlarındaydı. Timur'un ordusu daha büyük olmasının etkisiyle savaşı kazandı fillerinde etkisi ile. Bayezid bu savaşta esir düştü.

Bu savaş ile Bayezid'in kurduğu merkezi devlet sistemi çöktü. Anadolu birliği bozuldu,beyler tekrardan beyliklerin başına geçti. Osmanlılar için fetret dönemi başladı.